Συζήτηση

Πήγα, λοιπόν, σε ένα ντοκιμαντέρ.
Δεν γινόταν να μην πάω.
Άκουσα τις λἐξεις: Παρατήρηση. Θέατρο. Ψυχολογία.
Είδα πως η προβολή ήταν και κοντά στο σπίτι μου.
Είδα πως έχει και χαμηλό εισιτήριο.
Και απλά... πήγα.

Δεν μου άρεσε το ντοκιμαντέρ. Καθόλου; Καθόλου. Σχεδόν καθόλου. Πέρα από κάποιες στιγμές και από κάποιες σκόρπιες ιδέες... δεν μου άρεσε. Έμεινα μέχρι το τέλος και γιατί ήθελα να μείνω μέχρι το τέλος αλλά και γιατί, κυρίως, ήθελα να ακούσω την συζήτηση που θα γινόταν με τον σκηνοθέτη μετά.

Συζήτηση.

Έχει σημασία η λέξη. Έχει σημασία η έννοια.

Χαίρομαι που πήγα. Κι ας μην μου άρεσε.
Χαίρομαι που έμεινα μέχρι το τέλος κι αν μην μου άρεσε ούτε η «συζήτηση».

Και θα σας πω έναν από τους λόγους που δεν μου άρεσε η «συζήτηση»:
ΔΕΝ ήταν συζήτηση.

Ο σκηνοθέτης αφού είπε κάποια πράγματα ρώτησε το κοινό αν υπάρχουν ερωτήσεις.

Προσέξτε... Δεν είπε στο κοινό να αναλύσει ο καθένας την ιστορία της ζωής του ούτε είπε στο κοινό να αναλύσουν την ταινία του. Είπε, καθαρότατα, αν υπάρχουν ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ.

Είμαστε, όμως, τόσο πιεσμένοι... τόσο τραγικά και ασύλληπτα πιεσμένοι... που έχουμε ξεχάσει τι σημαίνει ερώτηση. Θέλουμε να αρπάξουμε απεγνωσμένα οποιαδήποτε ευκαιρία για να ελευθερώσουμε το τεράστιο «εγώ» μας.

Ερώτηση, λοιπόν...

Δεν σημαίνει μονόλογος.
Δεν σημαίνει παίρνω όλο τον χρόνο ΜΟΝΟ για εμένα.

Επίσης, το ότι σου δίνεται κάποιος χρόνος για να ρωτήσεις τον δημιουργό ΔΕΝ σου δίνει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσεις αυτόν τον χρόνο μονοπωλιακά και προσβλητικά για τον άλλον.

Θεώρησα ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΑ κάποια από τα σχόλια των θεατών σε βαθμό που σκέφτηκα να πάρω το μικρόφωνο απλά και μόνο για να υπερασπιστώ τον δημιουργό του οποίου δεν μου άρεσε το ντοκιμαντέρ.

Αλλά δεν ήθελα να γίνω κι εγώ μέρος της παράνοιας, της εγωιστικής συμπεριφοράς και της ανάγκης να πάρουμε αξία στα μάτια των άλλων κατεβάζοντας ή αμφισβητώντας την αξία κάποιου άλλου.

Είπα στον εαυτό μου: «Όχι. Αν πάρεις το μικρόφωνο θα είναι για να πεις ΜΙΑ ΕΡΩΤΗΣΗ. Με αρχή, μέση, τέλος. Και το πιο σημαντικό... με ερωτηματικό. Μια απλή ευθεία ερώτηση στον δημιουργό. Που θα σε ενδιαφέρει να ακούσεις την απάντησή της.»

Τελικά δεν το πήρα το μικρόφωνο. Γιατί ο χρόνος «χάθηκε», κυρίως, σε έναν άνθρωπο του κοινού (σε ΕΝΑΝ!) που – για εμένα – φάνηκε πως ο στὀχος δεν ήταν να ρωτήσει κάτι, οτιδήποτε, μα να κάνει κριτική παρόλο που ο ίδιος είπε πως δεν κάνει κριτική.

Το έχω δει ξανά και ξανά αυτό το σκηνικό να συμβαίνει. Σε καλλιτεχνικές συζητήσεις και σε επιστημονικά συνέδρια (ναι, ναι, κι εκεί!). Πάντα πηγαίνω στις ανοιχτές συζητήσεις, όταν βρίσκω χρόνο, γιατί θεωρώ πως θα έχουν ενδιαφέρον... και, συνήθως, απογοητεύομαι αφού βλέπω ανθρώπους που δεν ρωτάνε με σκοπό να ρωτήσουν, να μάθουν, να πάρουν απάντηση, να γίνει διάλογος, να γίνει συζήτηση... περισσότερο δηλώνουν με σκοπό να γίνει μονόλογος σε τέτοιο βαθμό που πολλές φορές ο ομιλητής, δικαιολογημένα, δεν έχει καταλάβει ποια ήταν η ερώτηση και μετά από το λεκτικό «κατεβατό» του όποιου θεατή-ακροατή ρωτάει ευγενικά «Ε... και ποια ακριβώς ήταν η ερώτηση;»... Και η αλήθεια είναι πως, συνήθως, και το υπόλοιπο κοινό απορεί... Ποια είναι η ερωτήση;

Έχουμε ξεχάσει...

1. Τι σημαίνει ερώτηση
2. Τι σημαίνει απάντηση
3. Τι σημαίνει διάλογος
4. Τι σημαίνει μονόλογος
5. Ποια είναι η διαφορά της ερώτησης από την κατάφαση
6. Ποια είναι η διαφορά του διαλόγου από τον μονόλογο
7. Ποια είναι η διαφορά της άποψης από την κριτική
8. Τι σημαίνει ΑΚΟΥΩ πραγματικά, ΜΙΛΑΩ πραγματικά, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ πραγματικά

Έφυγα κι είχα ένα περίεργο αίσθημα κενού...

Παρόλα αυτά... σημείωσα αρκετά στο τετράδιό μου... έτσι για να μου υπενθυμίζω τι να ΜΗΝ κάνω, πως να ΜΗΝ συμπεριφέρομαι... ή γιατί ήθελα να καταγράψω κάτι που μπορεί να μου χρειαστεί κάπου, κάπως, κάποτε, στο μέλλον...

Λένε πως τίποτα δεν πάει χαμένο...
Εγώ, πάλι, τα νιώθω όλα να χανόνται...

Αλλά δεν με πειράζει...
Ας χάνεται, ό,τι χάνεται...
Αρκεί, αν γίνεται, να μην με χάνω...
Να μην χάνομαι εγώ...

Γιατί όσο δεν χάνεσαι όλο και κάτι μπορεί να βρεθεί...

Κι είναι πολύ δύσκολο να μην χάνεσαι... σε έναν κόσμο που συνηθίζει να λειτουργεί με τρόπους εντελώς έξω από εσένα...

Είναι πολύ δύσκολο... θα κρατήσω το μυαλό μου καθαρό... θα κρατήσω την ψυχή μου καθαρή... και όταν μου δοθεί ο χρόνος, η ευκαίρια, το μικρόφωνο... θα την χρησιμοποιήσω όχι για να προβάλλω το «εγώ» μα για να ρωτήσω για το «εσύ» και για να αναρωτηθώ για το «εμείς»...

(Εντάξει... Δεν ισχύει... Προσπαθώ να με πείσω πως δεν πειράζει αλλά με πειράζει... Δεν είναι καθόλου μα καθόλου «ας χάνεται, ό,τι χάνεται...». Πονάνε όσα χάνονται... και, κυρίως, για όσους έχουν ανοιχτά τα μάτια και ανοιχτή την καρδιά τους και τα βλέπουν να χάνονται...)