1/12/15

Ιστορίες Σχολείου... 01. Β.



(συνέχεια από το προηγούμενο...)



Τώρα...

Δεν θέλω να θυμηθείτε...
Μα θέλω να αναρωτηθείτε...

Ποιος είναι αυτός, άραγε, που μπορεί να κρίνει αν ένα παιδί είναι «ικανό» ή δεν είναι «ικανό» για να περάσει μια τάξη και, μάλιστα, στην ηλικία των επτά, οκτώ, εννιά χρονών;

Ποιος είναι αυτός, άραγε, που μπορεί να θεωρηθεί κατάλληλος για να λάβει μια τέτοια απόφαση;

Ποιος, κατά την δική σας, καθόλου ταπεινή, γνώμη, κατά το δικό σας, καθόλου φτωχό, μυαλό, είναι αυτός που μπορεί να του δοθεί μια τέτοιου τύπου δικαιοδοσία;

Είναι ένας δάσκαλος; Θα μπορούσε να είναι ένας δάσκαλος;
Μήπως δύο δάσκαλοι ή τρεις;
Μήπως εκατό δάσκαλοι;
Είναι ένας γονιός; Θα μπορούσε να είναι ένας γονιός;
Μήπως δύο γονείς ή τρεις;
Μήπως εκατό γονείς;
Είναι ένας δάσκαλος και ένας γονιός; Εκατό δάσκαλοι και εκατό γονείς;
Μήπως ένας διευθυντής σχολείου; Ή δύο ή τρεις ή εκατό διευθυντές σχολείου;
Είναι θέμα ανθρώπου, είναι θέμα αριθμού;
Μήπως εσείς;
Εσείς που έχω απέναντί μου;
Αν σας έφερνα εδώ μια ομάδα παιδιών θεωρείτε πως θα ήσασταν «ικανοί» να κρίνετε ποιο παιδί «μπορεί» ή «αξίζει» να περάσει μια τάξη και ποιο όχι; Ακόμα κι αν σας έδιναν χρόνο να περάσετε μαζί τους... Ένα ή δύο ή τρία χρόνια... ακόμα και παραπάνω... Ακόμα κι αν είχατε την δυνατότητα να γνωρίσετε αυτά τα παιδιά στο πλαίσιο μιας σχολικής τάξης μέσα, ίσως, από τεστ, ασκήσεις, διαγωνίσματα... πέντε τεστ, σαράντα ασκήσεις, ακόμα και εκατό διαγωνίσματα...
Μήπως εσείς θα μπορούσατε να πάρετε μια τέτοια απόφαση;
Εσύ; Εσύ; Ή εσύ;
Μήπως εμείς;
Μήπως εγώ;
Μήπως εγώ θα μπορούσα να πάρω μια τέτοια απόφαση;

Ποιος είναι, λοιπόν, άραγε, αυτός ο ενήλικος ο οποίος έχει, μπορεί να έχει, μια τέτοιου τύπου «εξουσία»; Ή αυτοί οι ενήλικοι οι οποίοι έχουν, μπορούν να έχουν, μια τέτοιου τύπου «δύναμη»; Ένα τέτοιο δικαίωμα πάνω στην ζωή κάποιου άλλου;

Αλλά ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι ήσαστε «ικανοί», ότι είμαστε «ικανοί»...

Τώρα...

Δεν θέλω να αναρωτηθείτε...
Μα θέλω να σκεφτείτε και να επεξεργαστείτε...

Ποια θα ήταν, άραγε, τα κρίτηρια με βάση τα οποία θα παίρνατε μια τέτοιου τύπου απόφαση;

Υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια; Κι αν ναι, ποια είναι αυτά;

Ή αν δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια, αν νιώθετε πως δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια, αν δεν πιστεύετε πως υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια, ποια είναι τα δικά σας κριτήρια; Ποια είναι τα υποκειμενικά σας κριτήρια;

Θα μπορούσε να είναι το να μην μπορεί να γράψει κάποιος; Ή να το να γράφει αλλά χωρίς σωστή ορθογραφία και χωρίς σωστή σύνταξη, με πολλά λάθη, πολλές γραπτές μουτζούρες, πολλές «κοκκινίλες» στο χαρτί;

Θα μπορούσε να είναι το να μην μπορεί να διαβάσει κάποιος; Ή το να διαβάζει αλλά χωρίς σωστή άρθρωση και χωρίς σωστή εκφορά, με πολλά λάθη, πολλές προφορικές μουτζούρες, πολλές «κοκκινίλες» στην φωνή;

Θα μπορούσε να είναι κάποιο θέμα νοητικό;
«Δεν είναι αρκετά έξυπνο.»
«Δεν είναι αρκετά εύστροφο.»
«Δεν είναι αρκετά ευφυές.»

Θα μπορούσε να είναι κάποιο θέμα σωματικό;
«Δεν είναι αρκετά γρήγορο.»
«Δεν είναι αρκετά δυνατο.»
«Δεν είναι αρκετά γερό.»

Θα μπρορούσε να είναι κάποιο θέμα ψυχολογικό, συμπεριφοράς, χαραχτήρα, προσωπικότητας;
«Πολύ επιθετικό.»
«Πολύ αντιδραστικό.»
«Πολύ αντικοινωνικό.»
«Πολύ μοναχικό.»
«Πολύ...»
Συμπληρώστε όποιο επίθετο θέλετε, όποιο σας αρέσει, όποιο θεωρείτε εσείς πιο «ταιριαστό», μπροστά από την λέξη «παιδί».

Ποια είναι, ποια μπορεί να είναι, τα δικά σας κριτήρια;

Δεν σήκωνε αρκετά συχνά το χέρι του;
Δεν έκανε αρκετά συχνά τις ασκήσεις του;
Δεν έλεγε ποτέ κανένα μάθημα;
Δεν πρόσεχε ποτέ κανένα δάσκαλο;
Δεν σηκωνόταν στον πίνακα;
Δεν καθόταν στο θρανίο;
Δεν διάβαζε;
Δεν επικοινωνούσε;
Δεν συζητούσε;
Δεν απαντούσε όταν το ρωτούσαν;
Ή μήπως το αντίθετο απαντούσε χωρίς καν να το ρωτάνε;
Δεν μίλαγε ποτέ στην τάξη;
Ή μήπως το αντίθετο μίλαγε χωρίς καν να το ζητάνε;

Σας προκαλώ να σκεφτείτε όσα κριτήρια θέλετε, ό,τι κριτήρια θέλετε, χωρίς κανένα περιορισμό σε αριθμό ή ακόμα και σε ποιότητα...

Δεν χρειάζετε εξάλλου να τα μοιραστείτε μαζί μου. Είστε ελεύθεροι να σκεφτείτε ό,τι θέλετε, όπως θέλετε...

Ποια πιστεύετε, ειλικρινά, ότι είναι εκείνα τα στοιχεία που θα έπρεπε να έχει ένα παιδί για να βγει μια τέτοια απόφαση και να γίνει αποδεκτή σε ένα οποιοδήποτε δημοτικό σχολείο;

Και τώρα με προκαλώ να απαντήσω σε ό,τι κι αν σκεφτήκατε... σε όλα τα κριτήρια που γράφτηκαν στο μυαλό σας, χωρίς καν να τα γνωρίζω, χωρίς καν να σας γνωρίζω...

Οι δύο άνθρωποι που «κόπηκαν» στο δικό μου σχολείο δεν είχαν κανένα από τα στοιχεία που σκεφτήκατε... Ούτε ένα...

Ή αν υποθέσουμε πως είχαν... κάτι από όλα όσα σκεφτήκατε... το είχαν το ίδιο καλά και άλλα παιδιά τα οποία τα άφησαν να περάσουν την τάξη...

Φαντάζομαι, ελπίζω, θέλω να πιστεύω, πως... αυτά τα υποθετικά κριτήρια που σκεφτήκατε... θα ίσχυαν το ίδιο για ΟΛΑ τα παιδιά του σχολείου...

Δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους αυτών των δύο ανθρώπων που πιστεύω ότι δεν είχαν κανένα από τα υποθετικά μας κριτήρια... Δεν είναι ούτε δικαίο, ούτε σωστό. Δεν είμαι αυτοί οι δύο άνθρωποι.

Μπορώ, όμως, να μιλήσω για αυτό που βίωσα εγώ... Το οφείλω, εξάλλου... Σε εκείνο το μικρό αγόρι και σε εκείνο το μικρό κορίτσι... Το οφείλω ακόμα και στον μικρό εαυτό μου...

Θα σας μιλήσω...

Σαν παιδί που πήγε στο δημοτικό... προς παιδιά που πήγαν στο δημοτικό... για παιδιά που πήγαν στο δημοτικό...

(συνεχίζεται...)


1/11/15

Ιστορίες Σχολείου... 01.Α.



Θέλω να θυμηθείτε...

Θέλω να θυμηθείτε όλους τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριες σας... σε όλες τις τάξεις του δημοτικού... Όλα τα αγόρια και όλα τα κορίτσια...

Δεν θέλω να θυμηθείτε μερικούς...
Θέλω να τους θυμηθείτε όλους...
Από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο...

Δεν θέλω να θυμηθείτε μερικές τάξεις...
Θέλω να τις θυμηθείτε όλες...
Από την πρώτη μέχρι την τελευταία...

Θέλω να θυμηθείτε, να προσπαθήσετε να θυμηθείτε, όλα τα ονόματα και όλα τα πρόσωπα...
Και θέλω να τα θυμηθείτε καλά.
Όσο πιο καθαρά γίνεται...

Και τώρα...

Θέλω να θυμηθείτε, και να απαντήσετε με ειλικρίνεια, αν υπήρχε ένας, έστω και ένας, από όλα αυτά τα πρόσωπα και όλα αυτά τα ονόματα, από όλους αυτούς τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές σας, που να «έμεινε» στην ίδια τάξη... Να μην συνέχισε, δηλαδή, στην επόμενη τάξη μαζί με όλο το υπόλοιπο τμήμα αλλά, για κάποιο λόγο, να του ανακοινώθηκε, να πάρθηκε η απόφαση, πως θα πρέπει να κάνει ξανά την ίδια τάξη για μια ακόμα χρονιά.

Θέλω να σκεφτείτε και τις έξι τάξεις του δημοτικού και να θυμηθείτε αν υπήρξε κανένας που να «χρειάστηκε» να ξανακάνει την ίδια ακριβώς τάξη που έκανε την προηγούμενη χρονιά... για παράδειγμα... την πέμπτη δημοτικού ή την έκτη δημοτικού...

Θέλω να θυμηθείτε, με ακρίβεια, πόσους ανθρώπους γνωρίζετε που να «έμειναν» στην ίδια τάξη - το τονίζω και το υπογραμμίζω – του ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ.

Αν δεν θυμάστε κανέναν, αν δεν γνωρίζετε κανέναν, είναι γιατί, ίσως, δεν ήταν και τόσο συχνό φαινόμενο. Το να «κόβουν» κάποιον... σε αυτές τις πρώτες έξι τάξεις του σχολείου... και σε αυτές τις τόσο μικρές ηλικίες του ανθρώπου...

Στο γυμνάσιο μπορεί... Σε κάποιο ή κάποια μαθήματα. Το να «κοπεί» κάποιος. Το να χρειαστεί να το-τα ξαναδώσει.

Στο λύκειο μπορεί... Σε κάποιο ή κάποια μαθήματα. Το να «κοπεί» κάποιος. Το να χρειαστεί να το-τα ξαναδώσει.

Στο γυμνάσιο και στο λύκειο μπορεί, και πάλι ίσως δεν ήταν και τόσο συχνό, το να χρειαστεί κάποιος να ξανακάνει ακόμα και ολόκληρη την τάξη επειδή «κόπηκε» σε πολλά μαθήματα ή επειδή έκανε πολλές απουσίες...

Στο πανεπιστήμιο, εκεί κι αν μπορεί να θυμάστε ή να γνωρίζετε κάποιον, ακόμα και τον ίδιο τον εαυτό σας, που να «κόπηκε» σε πολλά μαθήματα και άρα, ακόμα κι αν δεν το ονομάζουμε έτσι, να «κόπηκε» και σε κάποιες χρονιές, αφού χρειάστηκε να κάνει παραπάνω χρόνια για να ολοκληρώσει τις σπουδές του.

Αλλά... Σας ξαναρωτάω... στο δημοτικό;

Θέλω ειλικρινά να σκεφτείτε και να θυμηθείτε...
Έστω και Έναν...
Έναν.

Εγώ δεν χρειάζεται να σκεφτώ... Δεν χρειάζεται να θυμηθώ...
Όχι επειδή δεν υπάρχει
αλλά επειδή υπάρχει
και όχι κάποιος
αλλά κάποιοι
στο μυαλό μου.

Θα ήταν αδύνατο, εξάλλου, να ξεχάσω
τους δύο (ΔΥΟ!) ανθρώπους,
τα δύο πρόσωπα,
τα δύο ονόματα,
που «κόπηκαν» σε κάποια τάξη του δικού μου δημοτικού σχολείου.

Που δεν θεωρήθηκαν, δηλαδή, αρκετά «ικανοί» όπως όλοι οι υπόλοιποι για να περάσουν την τάξη μαζί τους... Μαζί Μας...

(συνεχίζεται...)


1/5/15

Τα καράβι με τα κόκκινα πανιά


Αυτό έκανε στην ζωή του... Μόνο αυτό... Ήταν σε θάλασσες όλη του την ζωή... Σε κύμματα... και σε φουρτούνες... Σε πέλαγα... και σε τρικυμίες... Και δεν τον τρόμαζε κανένα καιρικό φαινόμενο... καμία βροχή... καμία καταιγίδα... κανένας ταραγμένος αέρας... κανένας αγχωμένος άνεμος... Τα χέρια του πάντα πάνω σε ένα τιμόνι... να το γυρίζουν με δύναμη ή με προσοχή... με ρίσκο ή με ασφάλεια... παίζοντας με τον κίνδυνο... ή διασκεδάζοντας με την ηρεμία... Όλα του άρεσαν... για όσο βρίσκονταν δίπλα ή μέσα σε νερό... Και όλα δεν του άρεσαν... για όσο βρίσκονταν πάνω ή μέσα σε στεριά... Όλη του η ζωή... ήταν αυτά τα χέρια... αυτό το τιμόνι... αυτές οι θάλασσες... αυτά τα ιστιοφόρα... που δεν τα οδηγούσε μόνο... μα τα ζούσε... λες και ήταν προέκταση του εαυτού του... Τίποτα άλλο δεν ζητούσε από την ζωή... παρά μόνο να πλέει και να επιπλέει... παρά μόνο να ταξιδεύει... Τίποτα άλλο δεν ζητούσε από κανέναν θεό και από κανέναν άνθρωπο... Εξάλλου, δεν πίστευε ούτε σε θεούς ούτε σε ανθρώπους... Ήταν μοναχικός... και μόνος... Και το μόνο που γνώριζε και που ήθελε να κάνει... ήταν αυτό... Ανάμεσα σε πανιά που ανεμίζουν... να στέκεται... να βρίσκεται... να κυριαρχεί... Να είναι αυτός... και κανένας άλλος... Και ήταν κόκκινα πάντα τα πανιά του... Αυτό ήταν το χρώμα του... Ίσως επειδή το ένιωθε χρώμα της δύναμης... του αίματος... και της ζωής... Κανένα σύμβολο πάνω στα πανιά του... αφού δεν άνηκε ούτε στους πειρατές ούτε στους άρχοντες... Μόνο χρώμα... Καμία λέξη... Καμία έννοια... Κανένας συμβολισμός... που να δηλώνει ποιος είναι και τι πιστεύει... Αφού δεν ήθελε να είναι και δεν ήθελε να πιστεύει... ήθελε απλά να ζει... ελεύθερα... Και πάνω που νόμιζε ότι κανείς δεν μπορεί να του στερήσει αυτό που ένιωθε να έχει κατακτήσει... έγινε ένας τραυματισμός... από το πουθενά... τόσο σοβαρός... για να μην μπορεί να χειριστεί το τιμόνι... όχι όλα τα τιμόνια... μα εκείνα που ορίζουν τα μεγάλα, βαριά, ιστιοφόρα... Του είπαν πως θα μπορεί να οδηγεί μα μόνο τα μικρά πλεούμενα... Και κάπως έτσι βρέθηκε να προσπαθεί να μάθει από την αρχή το πώς χειρίζονται αυτά που ήδη πριν γνώριζε πώς να χειριστεί... μα πια οι δυνάμεις του δεν του το επέτρεπαν... το σώμα του δεν του το επέτρεπε... Και στο μικρό του ιστιοφόρο έμαθε ξανά να γίνεται κυρίαρχος του ανέμου και της θάλλασας... μα η διαδικασία μέχρι εκεί ήθελε και χρόνο και υπομονή... Και αυτός προσέφερε τον χρόνο του... και ξέθαψε όλα τα αποθέματα της υπομονής του... για να βρεθεί ξανά ανάμεσα στα κύματα που ανεβοκατεβαίνουν... Και το μικρό του ιστιοφορό είχε κι εκείνο κόκκινα πανιά... που ανέμιζαν στους γαλάζιους ουρανούς... Μα έγινε ένα με αυτό... Ακόμα και με ένα χέρι... ακόμα ήταν κυρίαρχος του νερού... Και έτσι συνέχισε η ζωή του... μέσα σε θάλασσες... και οι φουρτούνες τώρα του φαίνονταν ακόμα πιο μικρές... Μια κόκκινη κηλίδα μέσα στο μπλε... τα χρώματα που ζωγραφίζουν πως έχει μέσα του ο άνθρωπος... κι ας μην ανταποκρίνονται ακριβώς στην πραγματικότητα... τα ίδια χρώματα ήταν όλη του η ζωή... Και δεν του έλειπε τίποτα... παρά μόνο αυτό... που λένε πως λείπει σε όλους όταν απουσιάζει... η αγάπη... Μα ποτέ δεν το παραδέχτηκε... όχι μόνο στους άλλους... μα ούτε στον εαυτό του... Μα αυτή η απουσία δεν ήταν αρκετή για να μην ταξιδεύει με το κόκκινο πλεούμενο του... το οποίο δεν ξαναάλλαξε ποτέ... Μόνο με αυτό έζησε... Μετά τον τραυματισμό... Μόνο με αυτό έπλευσε... Όλη του την υπόλοιπη ζωή... την πέρασε... μέσα σε αυτό το ίδιο καράβι... το δικό του... Που απέκτησε όχι μόνο τον παλμό του μα και την ψυχή του... Πέρασαν χρόνια... Και, όπως όλοι, έφυγε από την ζωή... Εκείνος... Μα εκείνο; Υπάρχει ένας μύθος πως το μικρό καράβι με τα μεγάλα κόκκινα πανιά ακόμα ταξιδεύει... Υπάρχουν καπετάνιοι που το συναντάνε και ναύτες που υποκλίνονται όταν το δουν... Λένε πως βλέπουν το τιμόνι να γυρνάει... και πως ακούνε μια ανδρική φωνή να τραγουδάει... κάτι σε σχέση με ατελείωτους προορισμούς και με αθάνατα ταξίδια... Προς έκπληξη όλων... τα πανιά... δεν είναι χωρίς σύμβολο αλλά με... και είναι ένα σύμβολο καινούριο και απροσδιόριστο που δεν έχουν ξανασυναντήσει... Μα όποιος το δει... γνωρίζει τι σημαίνει... την ίδια την στιγμή που το αντικρίζει... Και αν το δεις κι εσύ... θα το ερμηνεύσεις όπως του αξίζει... Είναι το σύμβολο της αφθαρσίας... Υπάρχουν καράβια-άνθρωποι που όχι μόνο αντέχουν τον χρόνο μα τον νικάνε... Για αυτό λένε... πως όλα τα ρολόγια σπάνε... δίπλα από αυτό το καράβι... Σπάνε ή σταματάνε... Μα μπορεί να είναι και απλά ένας μύθος που έμεινε μέσα στα χρόνια για να μας θυμίζει... κάτι που δεν είμαστε σίγουροι τι ακριβώς είναι... Μια δόση ελευθερίας; Μια αίσθηση πάθους; Μια ελάχιστη δύναμη; Μια περισσευούμενη προσπάθεια; Έναν απλό άνθρωπο; Ένα λιτό ιστιοφορό; Ένα θαραλλέο ταξίδι; Μια γενναία ζωή; Μια θλιμμένη μοναξιά; Μια μοναχική θλίψη; Ό,τι κι αν είναι... Οι μύθοι είναι μύθοι, οι ιστορίες είναι ιστορίες... κι εμείς είμαστε, για την ώρα, για τώρα, για όσο ακόμα γυρνάνε τα μη σπασμένα ρολόγια, εδώ, για να τις λέμε και για να τις ακούμε... και για να πιστεύουμε ό,τι θέλουμε να πιστέψουμε... Αυτά που είναι αληθινά είναι αληθινά ανεξάρτητα από αυτά που πιστεύουμε... κι αυτά που δεν είναι δεν είναι... απλά δίνουν περισσότερη σκέψη στην ζωή μας... Και είναι οι ιδέες πλεούμενα σε μια ζωντανή θάλλασα... και καπετάνιοι... οι άνθρωποι...

(Αφιερωμένο σε αυτόν τον άνθρωπο που ονειρεύτηκα, στην ιστορία που είδα, και στο μικρό κόκκινο καράβι του που έπλευσε σε μη αληθινές θάλασσες...)