7/24/10

Μου λείπει...


Είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να μην γράψω τίποτα στο Blog μου σε σχέση με το θέατρο. Έχω σκοπό να φτιάξω ένα Blog σε σχέση με το θέατρο και για αυτό ό,τι «καλλιτεχνικά» κείμενα γράφω τα βάζω σε μια άκρη λέγοντας στον εαυτό μου «Αυτά ανήκουν στο Blog μου για τις τέχνες». Όμως, μάλλον, δεν μπορείς να ξεφύγεις (δεν είναι εύκολο να ξεφύγεις) από το να μιλήσεις (από το να γράψεις) για αυτό για το οποίο νιώθεις πως είσαι φτιαγμένος (για αυτό για το οποίο ξέρεις πως είσαι γεννημένος). Δεν μπορείς να ξεφύγεις (δεν υπάρχει περίπτωση να γλιτώσεις) από τον ίδιο σου τον εαυτό. Και αυτήν την στιγμή η αλήθεια μου (μία από τις τωρινές αλήθειες μου) είναι αυτή:

Μου λείπει το θέατρο.

Βέβαια, ξέρω. Αυτή η φράση με καταδικάζει αυτόματα στα μάτια σας. Ένα σωρό κόσμος λέει «Μου λείπει το θέατρο». Ένα σωρό κόσμος λέει «Μου λείπει το ένα» ή «Μου λείπει το άλλο». Η φράση αυτή με τοποθετεί αμέσως στην κατηγορία ανθρώπων «Μου λείπει». Πώς μπορώ να σας πείσω και γιατί να μπω στην διαδικασία να σας πείσω πως το δικό μου «Μου λείπει» διαφέρει από την πλειοψηφία των περισσότερων «Μου λείπει» που κυκλοφορούν εκεί έξω; Ακόμα κι αν μπω στην διαδικασία αυτήν θα με αντιμετώπισετε σαν να προσπαθώ να δηλώσω ότι είμαι καλύτερη από τους υπόλοιπους. Σαν να προσπαθώ να σας πείσω ότι το δικό μου «Μου λείπει» αξίζει περισσότερο από το «Μου λείπει» των άλλων.

Ποτέ δεν είπα πως είμαι καλύτερη. Ποτέ δεν ένιωσα καλύτερη. Πάντα ένιωθα διαφορετική. Διαφορετική όχι καλύτερη. Πάντα πίστευα πως το να είσαι διαφορετικός δεν σε κάνει καλύτερο ή χειρότερο, σε κάνει διαφορετικό. Μόνο διαφορετικό. Ήμουν διαφορετική στη ζωή μου. Είμαι διαφορετική στη ζωή μου. Είχα μια διαφορετική ζωή και αυτό με έκανε διαφορετική και, κατά συνέπεια, έκανε και την αντίληψη μου για τον κόσμο, τους ανθρώπους και την ζωή διαφορετική. Ποτέ δεν ισχυρίστηκα πως γεννήθηκα διαφορετική. Δεν έχω ιδέα αν η διαφορετικότητα μου (ή αν ένα μέρος της διαφορετικότητάς μου) γεννήθηκε μαζί μου. Είμαι σίγουρη όμως πως όσα έζησα αφού γεννήθηκα έπαιξαν τον ρόλο τους στο να γίνω διαφορετική. Ήταν σαν να υπέγραψα ένα συμβόλαιο διαφορετικότητας από πολύ νωρίς. Δεν το διεκδίκησα. Απλά έγινε. Και ήταν πολύ δύσκολο να υπερασπίζομαι αυτήν την διαφορετικότητα κάθε στιγμή.

Όλα αυτά με έκαναν φυσικά να αντιμετωπίζω διαφορετικά και το θέατρο. Απασχόλησα πολλούς ανθρώπους με διάφορους τρόπους. Κανείς φυσικά δεν έκανε το επόμενο βήμα. Δεν είχε το θάρρος να κάνει μια ουσιαστική κίνηση υποστήριξης. Δεν μιλάω για σκόρπιες, κατά καιρούς, βοηθητικές κινήσεις που μπορεί να έγιναν (και που οι περισσότερες είχαν σαν αντάλλαγμα το ξεζούμισμα της ψυχής μου). Μιλάω για θαραλλέα, ουσιαστική, υποστήριξη.

Κάποια στιγμή μπορεί να ανοίξω το στόμα μου και να μιλήσω ανοιχτά για τον κόσμο που βρίσκεται πίσω από την αυλαία. Γιατί όταν κλείνει η αυλαία γίνονται όλα αυτά που, ευτυχώς, οι θεατές δεν βλέπουν. Όταν κλείνει η αυλαία ανοίγει ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο. Για την ώρα κρατάω την αυλαία μου κλειστή χωρίς να μπορώ να μιλήσω για όσα κρύβονται πίσω από αυτήν.

Με πονάνε πολύ τα πάντα. Με πονάει το να μιλήσω, με πονάει το να μη μιλήσω. Με πονάει το να δω θέατρο, με πονάει το να μην δω θέατρο. Με πονάει το να παίξω θέατρο, με πονάει το να μην παίξω θέατρο. Με πονάνε τα πάντα. Είτε έτσι, είτε αλλιώς, βγαίνω χαμένη.

Έχουν γίνει όλα τόσο δύσκολα. Και είναι τόσο εύκολο να θεωρούν οι άλλοι πως εγώ τα κάνω δύσκολα και πως εγώ θα έπρεπε να τα κάνω εύκολα. Εγώ σκέφτομαι πολύ, εγώ ψάχνω το ιδανικό, εγώ έχω παραπάνω απαιτήσεις, εγώ, εγώ, εγώ... Ναι, οι περισσότεροι θεωρούν πως εγώ ευθύνομαι. Ο κάθε «Εγώ». Φταίει αυτός που δεν άντεξε το ένα ή αυτή που δεν ανέχτηκε το άλλο. Τι ευκόλο!!! Απλά να αποστασιοποιήσαι από τον άλλον ερμηνεύοντας τα πάντα (συμπεριφορές και καταστάσεις που δεν ξέρεις και δεν σου ανήκουν) έτσι όπως σε βολεύει, επιβεβαιώνοντας τον εαυτό σου και νιώθοντας καλά.

Κανείς δεν ξέρει τι συνέβαινε πίσω από κάθε κίνησή μου. Κανείς δεν έχει καμία ιδέα για το τι κρυβόταν πίσω από κάθε μου απόφαση και πόσο δύσκολα ήταν τα «Ναι» και τα «Όχι» και πόσο δύσκολες ήταν όλες οι ενδιάμεσες διαδικασίες. Δεν λέω... Υπάρχουν «Ναι» και «Όχι» που ξέρεις 100% από την αρχή. Και εκεί δεν τίθεται θέμα διαπραγμάτευσης. Αλλά υπάρχουν και ένα σωρό άλλα ενδιάμεσα βηματάκια που πρέπει να ζυγίζεις καλά τα συν και τα πλήν και να πάρεις την πιο σωστή απόφαση για εσένα.

Και σε κάθε βήμα, σε κάθε βήμα, παραμoνεύει ο κίνδυνος του να σε ξεσκίσουν. Και δεν μιλάω για το απλά να σου συμπεριφερθούν άσχημα. Όχι. Αυτά έχω μάθει να τα αντιμετωπίζω από πολύ νωρίς. Το «άσχημα» δεν είναι τίποτα μπροστά στο μέγεθος της παράνοιας και της χυδαιότητας.

Αν πιστεύετε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα στον καλλιτεχνικό χώρο είναι το αν θα σου την πέσει κάποιος ή αν θα θελήσει να σε ρίξει στο κρεβάτι κάνετε μεγάλο λάθος. Μεγάλοι άνθρωποι είμαστε. Θα βρούμε τρόπο να το χειριστούμε. Θα μείνεις και θα βάλεις τα όρια σου ή θα φύγεις. Και δεν είμαι υπέρ αυτών των καταστάσεων. Σε καμία, μα καμία, περίπτωση δεν τις θεωρώ φυσιολογικές και, φυσικά, δεν τις θεωρώ απαραίτητες! Αλλά ποιος μπορεί να διανοηθεί πως αυτό είναι το λιγότερο που μπορούν να σου κάνουν;

Το θέατρο μου δεν είναι ιδανικό.

Το θέατρο μου είναι ανθρώπινο.

Από πότε το ανθρώπινο ισοδυναμεί με το ιδανικό;

Από πότε η ανθρωπιά θεωρείται πολυτέλεια;

Από πότε ο σεβασμός και η αισθητική δεν βρίσκονται μέσα στην λίστα των αυτονόητων αλλά αυτονόητα κατατάσσονται μέσα στην λίστα των ιδανικών;

Από πότε το να θέλω να νιώθω άνθρωπος θεωρείται έγκλημα;

Δηλαδή πρέπει να κάθομαι να με χουφτώνουν, να μην με πληρώνουν, να μην μου βάζουν ένσημα, να κάνω γυμνό, να με υποβιβάζουν, να μου λένε να ξυρίζω τα μαλλιά μου (και δεν μιλάμε για πρωταγωνιστικό ρόλο που θα σου αλλάξει δήθεν την ζωή), να αδυνατίσω ή να πάρω κιλά (για να παίξεις τελευταίος κομπάρσος σε μια ταινία της πλάκας ή για να κάνεις την κολώνα σε μια θεατρική παράσταση του κλάματος), να κάνω πρόβα (να κάνουμε πρόβα όλοι οι ηθοποιοί) και από κάτω να κοιμούνται, να χασμουριούνται, να καπνίζουν, να τρώνε σουβλάκια, να τραγουδάω 10ωρα χωρίς φωνητικό ζέσταμα (μην απορείτε που σχεδόν όλοι οι ηθοποιοί έχουν κάλους στις φωνητικές χορδές) και να κάνω επαγγελματικές χορογραφίες χωρίς σωματικό ζέσταμα (μην απορείται που ηθοποιοί έχουν πρόβλημα στα γόνατά τους λες και μιλάμε για επαγγελματίες αθλητές), να με σέρνουν στα βουνά και στα λαγκάδια χωρίς καν να υπάρχει θέατρο εκεί για να παίξεις (για να μην πω για τις ανύπαρκτες τουαλέτες), να πηγαίνω σε οντισιόν στημένες ή μη στημένες και να ανέχομαι τον οποιονδήποτε... «Κάνε την πατημένη κότα και το γουρούνι που πνίγεται! Πώς έρχεται σε οργασμό η φοράδα και πώς θα ήταν σκηνικά ένα σπερματοζωάριο!». Τι ενδιαφέρον! Και να βλέπεις 50, 100, 200 άτομα στην σκηνή να κάνουν τις πατημένες κότες. Δεν ξέρω αν κάνουν καλά τις πατημένες κότες πάντως το θέαμα που βλέπεις είναι πατημένες αξιοπρέπειες (αυθεντικές, όχι ό,τι κι ό,τι)!

Αλλά όχι, εγώ θέλω το ιδανικό!

Γνωστοί και άγνωστοι που φέρουν τίτλους που δεν πάσχισαν για αυτούς. Σκηνοθέτες και ηθοποιοί που βλέπετε στις τηλεοράσεις και τα θέατρα. Που θαυμάζετε και που λατρεύετε και που μιλάτε για αυτούς. Αυτοί οι ίδιοι. Αυτοί είναι. Και φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις. Δεν θα πω πως δεν υπάρχουν. Αλλά αφήστε με λίγο να μιλήσω για τον κανόνα! Για αυτούς που θα έπρεπε να ντρέπονται που περιφέρονται από θέατρο σε θέατρο (γιατί δεν τους φτάνει ένα θέατρο την φορά πρέπει να τα κάνουν όλα μαζί ταυτόχρονα, και κανένα πρόβλημα αν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν και να κάνουν και δέκα καλές παραστάσεις μαζί αλλά γιατί κοροιδεύουν κόσμο και κοσμάκη κάνοντας «ξεπέτες;»). Ακόμα και η λέξη «ντροπή» είναι λίγη. Το να πεις πως θα έπρεπε να ντρέπονται όλοι αυτοί είναι «φτωχό».

Αλλά όχι, ΕΓΩ θέλω το ιδανικό!

Κάνουν τα πάντα σαν τα μούτρα τους και δεν είναι καθόλου ωραία τα μούτρα τους. Και το χειρότερο, κάνουν τα πάντα σαν αυτό που κουβαλάνε μέσα τους και δεν είναι καθόλου αξιοθαύμαστος ο εσωτερικός τους κόσμος. Γιατί όταν τίποτα είσαι, τίποτα θα δώσεις...

Συμφέροντα, παιχνίδια εξουσίας, πισωμαχαιρώματα. Ακρωτηριάζουν το πνεύμα, ξεσκίζουν τη διαφορετικότητα, απορρίπτουν το ταλέντο. Ποιοι; Αυτοί οι άνθρωποι του «πνεύματος». Ποιοι; Αυτοί οι άνθρωποι που και καλά κουβάλανε το βάρος ενός Σοφοκλή, ενός Ευριπίδη, ενός Αισχύλου. Και έγινε η Eπίδαυρος κέντρο επιθεώρησης. Αλλά τι λέω; Εδώ κατάφεραν να καταστρέψουν ακόμα και την επιθεώρηση! Γιατί και η επιθεώρηση έχει τρόπους και τρόπους να γίνει. Μπορεί να έχει αυθεντικό χιούμορ, έξυπνες ατάκες... αλλά τι λέω; Αυτά πια είναι ανύπαρκτα. Τα έκαναν όλα ένα. Φαντάζομαι πως θα έπρεπε να είμαι περήφανη για αυτήν την γενικότερη ατμόσφαιρα ενότητας. Όλα είναι ένα... Ηθοποιοί,μη ηθοποιοί, τραγουδιστές, μη τραγουδιστές, μοντέλα, μη μοντέλα, της τηλεόρασης, του κινηματογράφου, της πίστας, του θεάτρου, όλοι μπορούν να συνεργαστούν με όλους και να κάνουν το οτιδήποτε! Τα ισοπέδωσαν όλα.

Αλλά όχι, ΕΓΩ θέλω το ΙΔΑΝΙΚΟ!

Και μην βιαστείτε να με ονομάσετε «κουλτουριάρα». Άλλο κι αυτό! Σου βάζουν την ταμπέλα του συντηρητικού όταν δεν ανέχεσαι το αυτονόητα χυδαίο, σου βάζουν την ταμπέλα του «κουλτουριάρη» όταν απλά δεν αντέχεις το αυτονόητα ξεφτιλισμένο.

Και μην ακούσω για το κοινό που αυτό ευθύνεται γιατί αυτά ζητάει. Για να δικαιολογεί ο καθένας τις επιλογές του και τις κινήσεις του ρίχνει την ευθύνη στο κοινό! Εγώ ξέρω πολύ καλά πως ο κόσμος αν του προσφέρεις κάτι καλό και θα το δει και θα το αναγνωρίσει και θα του αρέσει. Αλλά αν δεν του το προσφέρεις πού θα το βρει; Του στερείς την δυνατότητα να το γνωρίσει. Το κοινό βλέπει ό,τι υπάρχει. Αυτό υπάρχει. Αυτό θα δει. Όχι, δεν φταίει το κοινό αν εσύ επιλέγεις να κάνεις τέτοιες παραγωγές. Ο μόνος υπεύθυνος είσαι εσύ, κανένας άλλος. Απλά είσαι τέτοιος άνθρωπος που ούτε αυτήν την ευθύνη δεν μπορείς να αναλάβεις. Ούτε αυτό δεν μπορείς να παραδεχτείς με περηφάνια. Πούλησες την ψυχή σου στο διάβολο και διέλυσες το καλλιτεχνικό σύμπαν. Μην γκρινιάζεις τώρα, μην παραπονιέσαι, μην αναρωτιέσαι. Και μην ρίχνεις την ευθύνη στους άλλους! Ούτε στο κοινό, ούτε σε εμάς. Γιατί εσύ δεν έχεις δικαίωμα σε αυτό. Άσε εμάς παρέα με τα ερωτηματικά μας μπας και βρούμε καμία άκρη και μπορέσουμε να υπάρξουμε μέσα σε αυτό το μη δημιουργικό χάος και μπας και καταφέρει να επιβιώσει καμία φρεσκάδα και καμία δημιουργική ομορφιά μέσα σε αυτό το τόσο άγονο έδαφος.

Ξέρω πως δεν μας θέλεις για παρέα. Και συγχαρητήρια. Έχεις διώξει αρκετούς από εμάς.

Μάντεψε! Όχι γιατί θέλαμε το ιδανικό! Αλλά πέρα του ότι θέλαμε την υγεία μας (γιατί-ξανά μάντεψε- δεν είναι απαραίτητο να υποφέρεις για να κάνεις τέχνη!) θέλαμε και την ουσία και την μαγεία του θεάτρου. Κάτι που εσύ και οι δικοί σου δεν γνώρισες ίσως ποτέ. Και ας είστε αυτοί που, θεωρητικά, έχετε τα περισσότερα. Και ας είστε αυτοί που, θεωρητικά, γνωρίζει ο κόσμος και πετύχατε. Δεν έχετε κερδίσει. Γιατί αν είχατε κερδίσει... Δεν μπορεί... Κάτι παραπάνω θα θέλατε να προσφέρατε. Κάτι θα θέλατε να δώσετε. Κάτι παραπάνω από τις βλακείες που προσφέρετε έτσι απλόχερα χωρίς δεύτερη σκέψη. Δεν μπορεί... θα νιώθατε κάποια ανάγκη για ουσιαστική δημιουργία. Έστω λίγο... έστω για κάτι μικρό... δεν μπορεί... θα θέλατε να μοιραστείτε κάτι παραπάνω από την βαρεμάρα και την κούρασή σας ή τον επιτηδευμένο και ακραίο, και καλά, πειραματισμό σας. Δεν μπορεί! Θα θέλατε να δώσετε κάτι παραπάνω! Ακόμα και η απληστία σας θα σταματούσε για κανένα δευτερόλεπτο και θα άφηνε ένα, έστω μικρό, παραθυράκι ελπίδας για κάτι καλύτερο! Αλλά τι λέω; Πόσο αφελής μπορεί να είμαι! Για να πιστεύω ακόμα και στις δικές σας δυνατότητες! Για να πιστεύω σε εσάς! Που επιλέξατε να ξεφτιλίσετε τα πάντα! Να, ένας ακόμα λόγος που φύγαμε από μόνοι μας. Λέγεται Αξιοπρέπεια. Άγνωστη λέξη για εσάς. Μπορείτε να ανοίξετε κανένα λεξικό για να μάθετε τι σημαίνει. Αλλά ακόμα και τότε δεν θα καταλάβετε.

Ναι... Φταίω ΕΓΩ γιατί ΘΕΛΩ το ΙΔΑΝΙΚΟ...

Εγώ, λοιπόν, που, και καλά, ψάχνω το ιδανικό, δεν έχω ιδέα πώς να προχωρήσω από εδώ και πέρα. Δεν μπορώ να βρω κάποιο επόμενο βήμα με νόημα...

Εσείς, λοιπόν, που δεν ψάχνετε τίποτα, ρουφήξατε το νόημα μου και το νόημα πολλών άλλων και το βάλατε στην κατάψυξη γιατί δεν είχατε ιδέα πώς να το αξιοποιήσετε.

Αλλά στην κατάψυξη διατηρούμαι μέχρι να βρω τρόπο να με ξεπαγώσω και να ξαναεμφανιστώ. Με άλλους όρους πια.

Αν ξαναεμφανιστώ...

Υπάρχει και η περίπτωση να μείνω για πάντα στην κατάψυξη! Καθόλου ευχάριστη για εμένα. Πολύ ευχάριστη για εσάς.

Και πάλι θα σας πω τότε συγχαρητήρια.

Γιατί αν καταφέρατε εμένα (εμένα!) να μην αγωνιστώ για κάτι παρά πέρα... σημαίνει πως είστε πολύ μάστορες σε αυτό που κάνετε. Σκοτώνετε την τέχνη καλλιτεχνικά, με μαεστρία! Όχι ό,τι κι ό,τι!! Πρέπει να σας παραδεχτώ.

Στέκεστε στο θρόνο σας, στοχεύετε τα ταλέντα, πυροβολείτε για το κέφι σας, ξεφτιλίζετε ανθρώπους και αξίες, διασκεδάζετε, γελάτε, υποτιμάτε, χαχανίζετε, τρώτε και τα λεφτάκια του κοσμάκη, και μια χαρά, χαμογελαστοί και χαρούμενοι με το γενικότερο αποτέλεσμα. Ικανοποιημένοι χειροκροτάτε τους εαυτούς σας ή τους εαυτούς των «φίλων» σας. Ανταλλάζετε τα «μπράβο» σας και αγκαλιάζεστε με το φτυάρι στο ένα χέρι και με το πιστόλι στο άλλο.

Στα ερείπια της τέχνης το γέλιο σας αντηχεί εφιαλτικό.

Και εγώ κάθομαι σε μια σπασμένη πέτρα και κοιτάζω γύρω μου το χάος.

Κάνω την σπασμένη μου πέτρα σκηνή, στέκομαι επάνω της και αρχίζω να μιλάω στον κόσμο για μια ακόμα φορά. Αλλά η φωνή μου δεν βγαίνει και μάλλον θα αργήσει να βγει... και ο κόσμος αρχίζει να απομακρύνεται... γιατί ο κόσμος βαριέται να περιμένει...

Μου λείπει η φωνή μου. Μου λείπει η σκηνή μου.
Μου λείπει το θέατρο.

Αλλά δεν μου λείπει το δήθεν θέατρο.
Δεν μου λείπει η φωνή σας. Δεν μου λείπει η σκηνή σας.

Δεν μου λείπει το εφιαλτικό γέλιο σας.
Δεν μου λείπει η συμπεριφορά σας και οι τρόποι σας.
Δεν μου λείπει καθόλου το υστερικό αντικαλλιτεχνικό κλίμα σας.
Δεν μου λείπετε εσείς και ο απάνθρωπος κόσμος σας.
Δεν μου λείπει η ανύπαρκτη τέχνη σας.

Μου λείπει η τέχνη.
Μου λείπει η τέχνη μου.

Ένα Ακρωτηριασμένο Πνεύμα.

1 comment:

  1. A requiem for culture and spirit. Η αξιοπρέπεια ξεπουλήθηκε παντού εδώ και καιρό, γιατί όχι και στη τέχνη. Μα δεν είναι μόνο οι συντελεστές, είναι και οι θεατές που ξεπουλήθηκαν. Τελευταία φορά που πήγα θέατρο στη μικρή, επαρχιακή πόλη που ζω, η παράσταση καθυστέρησε 30 λεπτά να αρχίσει, ακριβώς επειδή οι θεατές ήταν εκεί για να κάνουν socializing και δεν έλεγαν να παλουκωθούν στα καθίσματα. Και πάντα τα ίδια πρόσωπα, σε κάθε παράσταση, για χρόνια. Τυχαίο; Δεν νομίζω! Δεν απελπίζομαι, οι νέοι τους φτύνουν πια, δεν πατάνε σε τέτοια, ψάχνουν το κάτι εναλλακτικό. Η οικονομική κρίση ίσως τελικά να ραγίσει και να καταποντίσει την αυτοκρατορία μερικών.

    ReplyDelete