(Για όσους δεν γνωρίζουν το σύστημα των εξετάσεων σε σχέση με τους ηθοποιούς, θα υπάρξει κάποια άλλη στιγμή, κάποιο άλλο αναλυτικό κείμενο, όταν βρεθεί ο χωροχρόνος για να το γράψω... Για όσους, όμως, το γνωρίζουν... αποφάσισα να μοιραστώ κάτι... μικρό...)...
Ήμουν από τους ανθρώπους που έδωσαν ξανά και ξανά και ξανά αυτές τις περιβόητες εξετάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού για τις Δραματικές Σχολές και θεωρώ πως, μάλλον, θα ήταν καλύτερα να βρεθεί ένας άνθρωπος και να μου πει να σταματήσω να τις δίνω. Αλλά τότε πίστευα ακόμα πως υπάρχει λίγο περιθώριο στο σύστημα για την αξία. Ήθελα να σπουδάσω θέατρο σωστά... ποιος μπορεί άραγε να σε κατηγορήσει για το ότι θέλεις να σπουδάσεις σωστά αυτό που αγαπάς;
Είμαι από τους ανθρώπους που δεν μπορώ να κρυφτώ πίσω από το δάχτυλό μου. Δεν γίνεται να εθελοτυφλήσω.
Μπορώ να σου πω με σιγουριά πως άξιζα να περάσω σε αυτές τις εξετάσεις και όμως δεν πέρασα. Μπορεί και να μην με πιστέψεις. Και πάλι δεν θα αλλάξει η πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι μία. Οι άνθρωποι που με είδαν στην σκηνή το γνωρίζουν. Και δεν μιλάω μόνο για τους κριτές και τους εξεταστές. Μιλάω και για τους ανθρώπους που έδιναν πριν ή μετά από εμένα. Μιλάω και για τους σκηνοθέτες που με έβλεπαν στις οντισιόν και με ξεχώριζαν ανάμεσα στα τόσα άτομα. Ο ίδιος άνθρωπος ήμουν. Η σκηνή άλλαζε. Το πλαίσιο άλλαζε. Μα εγώ ήμουν εγώ. Και αυτό που συνέβαινε στην σκηνή ήταν αυτό που συνέβαινε στην σκηνή.
Κόπηκα. Κόπηκα. Κόπηκα.
Σε αυτές τις εξετάσεις... που να υπενθυμίσω... υποτίθεται πως σε κρίνουν για το αν είσαι κατάλληλος για να σπουδάσεις για ηθοποιός... Δηλαδή πηγαίνεις και δίνεις εξετάσεις πριν να πας σε σχολή, για να σε «κρίνουν» για το αν είσαι «ικανός» για να πας σε σχόλη, για το αν είσαι αρκετά «ταλαντούχος» για να σπουδάσεις (!) ηθοποιός. Το παράλογο του συστήματος σκοπεύω να το αναλύσω, κάποια άλλη στιγμή... Και συνεχίζω...
Σημασία έχει... πως εγώ τότε ήθελα να έχω αναγνωρισμένο χαρτί ηθοποιού... και ο μόνος τρόπος να το αποχτήσω... ήταν αυτές οι εξετάσεις...
Συνέχιζα, λοιπόν, να τις δίνω. Και συνέχιζα να κόβομαι. Ενώ φυσικά στο ενδιάμεσο... πήγαινα σε σεμινάρια, έκανα μαθήματα, πήγαινα σε οντισιόν, έκανα πρόβες και παραστάσεις... γιατί δεν ήθελα ο χρόνος αυτός να πάει... χαμένος... περιμένοντας...
Κάποια στιγμή, πήγα και βρήκα κάποιον της κριτικής επιτροπής... Να τον ρωτήσω... Βλέπεις, εκείνος, δίδασκε σε σχολές και προετοίμαζε αυτούς που ο ίδιος αργότερα θα περνούσε ή θα έκοβε στις εξετάσεις... Εδώ, να σημειώσω, πως, φυσικά, υπάρχουν και οικονομικά συμφέροντα μέσα σε αυτό το γελοίο σύστημα προετοιμασίας... Πήγαιναν, λοιπόν, στο μάθημά του, τα παιδάκια και είχαν την ελπίδα πως αν πάνε στην δική του προετοιμασία... θα περάσουν. Θα έχουν το «μέσο». Σε δύο επιτροπές αυτός. Και εδώ και εκεί και αλλού.
`
Πήγα, λοιπόν, κάποια στιγμή, να τον βρω στο τέλος ενός μαθήματός του και τον ρώτησα... κοιτάζοντας τον στα μάτια...
«Θέλω να μάθω ποια είναι τα κριτήρια της επιτροπής των εξετάσεων του Υπουργείου Πολιτισμού.»
Εκείνος για μια στιγμή, μόνο για μια στιγμή, πάγωσε, όπως και πάγωσαν και τα παιδάκια- μαθητές του που κάθονταν πιο πέρα... και τα οποία δεν τολμούσαν να πουν τίποτα μπροστά σε αυτούς τους ανθρώπους... έσκυβαν το κεφάλι με την ελπίδα του να φέρουν το αποτέλεσμα που επιθυμούν, να περάσουν στις εξετάσεις, να μπουν στις σχολές ως «αναγνωρισμένοι» μαθητές και να γίνουν «αναγνωρισμένοι» ηθοποιοί...
Έπειτα σαν να ξαναβρήκε τον εαυτό του, γύρισε και μου είπε με ύφος
«Θέλεις να μάθεις τα κριτήρια της επιτροπής;»
«Ναι.» απάντησα σοβαρά. «Κόβομαι ξανά και ξανά και θέλω να μάθω ποια είναι τα κριτήρια της επιτροπής.»
Και εκείνος μου απάντησε κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ...
«Το αν είσαι ξανθιά, το αν έχεις μεγάλη περιφέρεια και το αν έχει φάει ή όχι η επιτροπή πιο πριν.»
Και γέλασε γύρω όλο το τμήμα. Ξέρεις, αυτά τα παιδάκια, τα γεμάτα όνειρα... που νομίζουν ότι είναι σοφό να γελάς στα σημεία εκείνου που θα είναι το «μέσο» σου για να περάσεις σε κάτι γελοίες εξετάσεις... Αυτά τα ίδια, γέλασαν... και είναι και τα ίδια που αργότερα, έκλαψαν... όταν τα έκοψε αυτός ο ίδιος δάσκαλος που τα «προετοίμαζε» για τις εξετάσεις...
Όπως καταλαβαίνεις...
Δεν γέλασα καθόλου καθώς τίποτα δεν μου φάνηκε αστείο.
«Σοβαρά ρωτάω.» του είπα.
«Κι εγώ σοβαρά απαντάω.» μου είπε.
Συνέχισα να τον κοιτάζω... και δεν το πίστευα... Ήταν σαν να μου αποκαλύφτηκε ένα μεγάλο μέρος του θεάτρου σε αυτό το βλέμμα...
Είχαμε δύο-τρεις στιγμές ακόμα... που δεν θα τις γράψω εδώ... Δεν έχουν, εξάλλου, τόση σημασία...
Και, έπειτα, έφυγα... Μα υποσχέθηκα να θυμάμαι...
Ξέρεις γιατί;
Για αυτό ακριβώς το σημείο.
Το τωρινό.
Για να μπορώ να πω σε εσένα που δίνεις αυτές τις εξετάσεις, εσένα που κόβεσαι, εσένα που στενοχωριέσαι, εσένα που νομίζεις πως κρίνεσαι από αυτό, εσένα που σε σχολιάζουν όταν ανεβαίνεις στην σκηνή, που σου φωνάζουν, που σε διακόπτουν, που δεν σε σέβονται, που πίνουν τον καφέ τους, που μιλάνε, που κάνουν θόρυβο, που γελάνε, αυτοί οι άνθρωποι του θεάτρου που δεν είναι καλοί θεατές μα που σε κρίνουν για το αν αξίζεις να γίνεις καλός ηθοποιός και να σπουδάσεις θέατρο, που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει σεβασμός πάνω ή κάτω από την σκηνή...
Για να μπορέσω να σου πω... πως αυτοί που είναι στην επιτροπή... σε κόβουν...
Για το χρώμα των μαλλιών σου...
Για το σχήμα του σώματός σου...
Και για το αν οι ίδιοι είναι «χορτάτοι» ή όχι...
Μα, φυσικά, δεν είναι ούτε κι αυτή ακριβώς η αλήθεια... Δεν θα μπορούσε αυτός ο άνθρωπος να μου πει για τα πολιτικά ή τα άλλου τύπου «μέσα». Για αυτά, δεν μπορούσε να με κοιτάξει στα μάτια και να μου μιλήσει. Σχεδόν, μπορεί και, έστω λίγο, ελάχιστα, να τον εκτιμούσα αν ξεκάθαρα μου έλεγε πως παίζουν άλλα πράγματα από πίσω. Αλλά όχι, αυτό δεν μπορούσε να το πει. Αυτά σου τα λέω εγώ, που τα έμαθα και τα κατάλαβα, εκ των υστέρων...
Μπορεί απλά να κόβεσαι γιατί δεν είσαι ο γιος του τάδε ή η κόρη του δείνα... γιατί δεν ψήφισες αυτόν ή γιατί ψήφισες τον άλλον...
Στην πορεία μου, δεν μπορείς να φανταστείς τι είδα και τι άκουσα.
Υπήρξε άτομο που πέρασε τις εξετάσεις χωρίς καν να τις δώσει... Το πιστεύεις;! Δε πήγε καν... αλλά κι όμως πέρασε... Άλλη ιστορία αυτή... Να σου την πω να γελάς μέχρι αύριο... Ή να κλαις... Όπως το πάρει κανείς...
Εγώ δεν είμαι ξανθιά.
Εγώ, δεν ξέρω αν έχω μεγάλη περιφέρεια, πάντως σίγουρα δεν ήμουν και δεν είμαι μοντέλο.
Εγώ δεν είμαι χορτάτη.
Εγώ δεν ψήφισα ποτέ κανέναν για καμία θέση στον μη ήλιο.
Εγώ δεν μπήκα ποτέ σε κανένα κόμμα.
Εγώ δεν είμαι γιος του τάδε ή κόρη του δείνα.
Εγώ είμαι απλά ένας άνθρωπος που ονειρευόταν να σπουδάσει θέατρο.
Και έβλεπα ανθρώπους να κόβονται σε αυτές τις εξετάσεις και να λένε... ήταν το άγχος... ήταν τα λόγια... ήταν που δεν ήμουν καλός... ήταν που δεν ένιωθα καλά... Κανένας δεν κοίταζε το πλαίσιο...
Συνηθίζουν να λένε κάποιοι πως σαν λαός... δεν παίρνουμε τις ευθύνες μας και κατηγορούμε συνέχεια τους άλλους για ό,τι μας συμβαίνει...
Εγώ οφείλω να ομολογήσω πως είδα αρκετές φορές να συμβαίνει και το αντίθετο... Τι είναι αυτό το ενοχικό μας σύνδρομο; Πόσο πρέπει να έχουμε κακοποιηθεί ως λαός για να πιστεύουμε πως ό,τι «κακό» μας συμβαίνει το αξίζουμε; Πως ευθυνόμαστε για όλα εμείς ακόμα κι όταν δεν ευθυνόμαστε;
Και στο κάτω κάτω... ακόμα κι αν είχες άγχος, δεν είπες τα λόγια σου, δεν ήσουν «καλός»... ακόμα και τότε... αυτές οι εξετάσεις δεν σε κρίνουν για το να είσαι ΕΤΟΙΜΟΣ ηθοποιός... σε κρίνουν για το αν είσαι ικανός να πας να σπουδάσεις για ηθοποιός!
Είχα γνωστό που έδωσε επτά φορές! Επτά! Και μόνο για την θέληση και την επιμονή του θα έπρεπε να τον περάσουν...
Εγώ οφείλω να ομολογήσω πως σταμάτησα πριν τις επτά... Αρχίζουν να αφήνουν σημάδια και να πονάνε τα άτιμα τα κοψίματα... όσο δυνατός και να είσαι και όσο και να προσπαθείς να προστατεύσεις τον εαυτό σου... και καταλαβαίνεις πως αφού δεν σταματάνε να σε κόβουν πρέπει να σταματήσεις να κόβεσαι...
Εγώ δεν ξέχασα τα λόγια μου. Εγώ δεν μπέρδεψα την γλώσσα μου. Εγώ δεν ένιωσα πως το άγχος μου επηρέασε την απόδοσή μου. Εγώ δεν ένιωσα πως η συμπεριφορά τους επηρέασε την απόδοσή μου. Εγώ τα πήγα καλά. Το ήξερα. Το ένιωθα. Εγώ έφευγα από τις εξετάσεις και είχα την ενέργεια της παράστασης... Εγώ χαιρόμουν απλά να βρίσκομαι στην σκηνή...
Σου το λέω, λοιπόν, εγώ κι ας μην με πιστεύεις. Μην αφήσεις να νομίσεις πως έφταιγαν τα λόγια που ξέχασες ή οι λέξεις που μπέρδεψες για το ότι κόπηκες.
Δε ήταν τα ξεχασμένα ή τα μπερδεμένα λόγια.
Μην αφήσεις να νομίσεις πως ευθυνόταν κάτι στον λόγο ή στην κίνησή σου.
Δεν ήταν ο λόγος ή η κινήση σου.
Δεν ήταν η παρουσίασή σου.
Δεν ήταν το παίξιμό σου.
Δεν ήσουν εσύ.
Μπορεί εξάλλου να μην σε είδαν καν.
Αλλά ακόμα κι αν σε είδαν. Μπορεί να μην είχε σημασία το ότι σε είδαν.
Δεν σε έκοψαν (ή δεν σε πέρασαν) σε αυτές τις εξετάσεις επειδή κάτι είδαν ή δεν είδαν σε εσένα.
Μην αφήσεις να σου στερήσουν το όνειρο.
Μην αφήσεις να σε κάνουν να πιστέψεις πως μπορεί και καλά να μην είσαι αρκετά ικανός ή αρκετά ταλαντούχος.
Μην αφήσεις να σε απορρίψουν.
Αυτό που απορρίπτουν δεν είσαι εσύ.
Είναι το ό,τι αξιοκρατικό μπορεί να υπάρχει.
Μην αφήσεις να σου στερήσουν την αγάπη.
Αν σε έκοψαν ή αν σε κόψουν, μάλλον, θα πρέπει να προβληματιστείς και από την ανάποδη.
Ας το κάνουμε με ανάποδο τρόπο. Ας το κάνουμε διαφορετικά.
Αν θέλεις μπορούμε να πέσουμε κι εμείς στην παγίδα του...
Κάτι είχες και θα σε έκοψαν.
Και Κάτι δεν είχες και θα σε έκοψαν.
Θα σου πω εγώ τι είχες και τι δεν είχες.
Δεν είχες το «μέσο». Ούτε τις «άκρες».
Είχες, όμως, «κάτι». Και αυτό το «κάτι» είναι χωρίς άκρες και χωρίς μέσο γιατί είναι απεριόριστο. Και μάντεψε! Είναι δικό σου.
Προστάτευσε αυτό το «κάτι».
Η ζωή θα είναι δύσκολη για εσένα.
Και... Αυτή είναι μόνο η αρχή.
Μα, πίστεψέ με, αυτό το «κάτι» είναι κάτι που εκείνοι δεν θα αποχτήσουν ποτέ.
Πολλοί είναι αυτοί που κάθονται στις καρέκλες τους και φοβούνται να τις αφήσουν.
Πολλοί και αυτοί που σχολιάζουν και κρίνουν, δείχνοντας, φωνάζοντας και βρίζοντας.
Λίγοι αυτοί που όχι μόνο δεν έχουν αλλά και δεν θέλουν καρέκλες για να κάτσουν.
Λίγοι αυτοί που επιλέγουν να μην σχολιάζουν, να μην κρίνουν, να μην δείχνουν, να μην φωνάζουν, να μην βρίζουν.
Πολλοί αυτοί που ανεβαίνουν στην ζωή, με όλη την ασφάλεια της θέσης τους, παίρνουν και παίζουν ρόλους μη ανθρώπινους και γίνονται ακόμα και κριτές.
Λίγοι αυτοί που ανεβαίνουν στην σκηνή, με όλη την ανασφάλεια της θέσης τους, κοιτάζουν τους κριτές και αποφασίζουν να μην δώσουν παράσταση για αυτούς.
Δεν είναι για αυτούς η παράσταση...
Και από όλα όσα σου έγραψα αυτό μονάχα σου ζητάω να πιστέψεις, αυτό και να θυμάσαι:
Σου το ξαναλέω για να είμαι σίγουρη πως θα το καταλαβείς και ελπίζω και να το αισθανθείς...
Δεν είναι για αυτούς η παράσταση...
Σου εύχομαι να λάμψεις στον δικό σου δρόμο...
Είθε να συναντηθούμε σε εκείνα τα αληθινά σημεία των δικών μας παραστάσεών...
No comments:
Post a Comment